De Pelmolen
Pelmolen Ter Horst in Rijssen
Onder de rook van het Twentse Rijssen ligt aan het schilderachtige riviertje de Regge een achtkante stellingmolen op schuur; de Pelmolen ter Horst. Deze molen vormt met haar zowel sierlijke als stoere uitstraling sinds 1752 een markant punt in het omringende landschap.
Gebouwd in opdracht van Jan ter Horst werd in de molen vanaf de oprichting tot aan zijn verval aan het begin van de 20e eeuw, olie geslagen uit oliehoudende zaden en gerst gepeld tot gort. Zijn bloeitijd beleefde de molen de 19e eeuw toen hij uitgroeide tot een van de belangrijkste industriemolens van Twente en een knooppunt vormde van land- en waterwegen.
In 1973 werd de molen door de familie ter Horst, welke tot dan de pelmolen nog steeds in eigendom had, overgedragen aan Stichting Pelmolen ter Horst. Er werd begonnen met een ambitieus restauratieprogramma, resulterend in oplevering in 1975 van één van de mooist gerestaureerde molens van Nederland. Sindsdien heeft de Pelmolen duizenden bezoekers getrokken. De stichting, waarvan de voorzitter overigens een nazaat van de oprichter is, spant zich in om dit monumentale erfgoed tot in lengte van jaren in stand en in bedrijf te houden. Dit gebeurt door een enthousiaste groep gediplomeerde molenaars.
De molen is vrijwel dagelijks open en bij gunstige wind in bedrijf als oliemolen. Incidenteel, indien de weersomstandigheden dit toelaten, wordt op één van de twee aanwezige koppels pelstenen nog gerst gepeld. Er worden diverse molenproducten zoals lijnolie, pannenkoekmeel en boekweit verkocht. De mooie situering en het fraaie uiterlijk van de molen vormt met grote regelmaat een passende achtergrond voor bruidsfoto’s en dergelijke.
